Trebalo je više od jednog veka, ali Ajnštajnova slavna formula e=mc2
konačno je potvrđena! I to zahvaljujući herojskom poduhvatu grupe
francuskih, nemačkih i mađarskih fizičara.
Trust mozgova, predvođen Loranom Lelušom iz Francuskog centra za
teorijsku fiziku, uz pomoć nekih od najmoćnijih superkompjutera na
svetu, napravio je proračun pomoću kojeg može da se proceni masa protona
i nautrona, čestica od kojih je sačinjeno jezgro atoma.
Prema
važećem modelu fizike čestica, protoni i neutroni sačinjeni su od još
manjih čestica - kvarkova. A i oni imaju svoje komponente - gluone. Ali,
nešto je začuđujuće - masa gluona je ravna nuli, a masa kvarkova je
samo pet odsto od ukupnog broja. Gde je, onda, nestalo ostalih 95
procenata!?
Odgovor, prema ovoj studiji objavljenoj u magazinu
'Science', dolazi iz energije nastale kretanjima i interakcijama
kvarkova i gluona. Drugim rečima, energija i masa su ekvivalentne, baš
kao što je to tvrdio i Ajnštajn u svojoj teoriji relativiteta,
objavljenoj još 1905. godine.
Poznata formula e=mc2 pokazuje da
masa može da se pretvori u energiju, a da energija može da se preobliči u
masu. Zato što pokazuje koliko se energije oslobađa ako se određena
masa pretvori u energiju, ova jednačina je upotrebljavana mnogo puta.
Najpoznatija je, naravno, kao inspiracija ljudima koji su pravili
atomsku bombu. Ali, rešavanje ove jednačine na nivou subatomskih čestica
jednačinama koje se stručno nazivaju kvantna hromodinamika, bilo je
neviđeno teško.
'Sve do sada, Ajnštajnova teorija bila je samo
hipoteza' - ponosno su objavili iz Francuskog nacionalnog centra za
naučna istraživanja. Sada je prvi put njegova tvrdnja eksperimentalno
potvrđena. Za one koji žele da znaju više, računanja uključuju
'zamišljanje prostora i vremena kao dela četvorodimenzionalne kristalne
rešetke, sa skrivenim tačkama razmeštenim duž uspravnih i položenih
redova rešetke'.
|
PODELI
